汉语语法.docx

《汉语语法.docx》由会员分享，可在线阅读，更多相关《汉语语法.docx（35页珍藏版）》请在三一办公上搜索。

1、汉语语法PHN I KHI NIM C BN Bi 1. DANH T 名词 1. T dng biu th ngi hay s vt gi l danh t. Ni chung trc danh t ta c th thm vo s t hay lng t nhng danh t khng th nhn ph t lm b ngha. Mt s t danh t n m tit c th trng lp din t tng/mi. Th d: 人人 (mi ngi=每人), 天天 (mi ngy=每天), v.v. Pha sau danh t ch ngi, ta c th thm t v

2、 们 (mn) biu th s nhiu. Th d: 老师们 (cc gio vin). Nhng nu trc danh t c s t hoc lng t hoc t khc vn biu th s nhiu th ta khng th thm t v 们 vo pha sau danh t. Ta khng th ni 五个老师们 m phi ni 五个老师(5 gio vin). 2. Ni chung, danh t u c th lm ch ng, tn ng, v nh ng trong mt cu. a/. Lm ch ng 主语. 北京是中国的首都。= Bc Kinh l

3、 th ca Trung Quc. 夏天热。= Ma h nng. 西边是操场。= Pha ty l sn chi. 老师给我们上课。= Gio vin dy chng ti. b/. Lm tn ng 宾语. 小云看书。= Tiu Vn c sch. 现在是五点。= By gi l 5 gi. 我们家在东边。= Nh chng ti pha ng. 我写作业。= Ti lm bi tp. c/. Lm nh ng 定语. 这是中国瓷器。= y l s Trung Quc. 我喜欢夏天的夜晚。= Ti thch m ma h. 英语语法比较简单。= Ng php ting Anh kh n g

4、in. 妈妈的衣服在那儿。= Y phc ca m ng kia. 3. T ch thi gian (danh t biu th ngy thng nm, gi gic, ma, v.v.) v t ch ni chn (danh t ch phng hng hoc v tr) cng c th lm trng ng, nhng ni chung cc danh t khc th khng c chc nng lm trng ng. Th d: 他后天来。= Ngy mt hn s n. 我们晚上上课。= Bui ti chng ti i hc. 您里边请。= Xin mi vo trong

5、 ny. 我们外边谈。= Chng ta hy ni chuyn bn ngoi. Bi 2. HNH DUNG T 形容词 Hnh dung t l t m t hnh trng v tnh cht ca s vt hay ngi, hoc m t trng thi ca hnh vi hay ng tc. Ph t 不 t trc hnh dung t to dng thc ph nh. * Cc loi hnh dung t: 1. Hnh dung t m t hnh trng ca ngi hay s vt: 大 , 小 , 高 , 矮 , 红 , 绿 , 齐 , 美丽. 2. Hn

6、h dung t m t tnh cht ca ngi hay s vt: 好 , 坏 , 冷 , 热 , 对 , 错 , 正确 , 伟大 , 优秀 , 严重. 3. Hnh dung t m t trng thi ca mt ng tc/hnh vi: 快 , 慢 , 紧张 , 流利 , 认真 , 熟练 , 残酷. * Cch dng: 1. Lm nh ng 定语: Hnh dung t ch yu l b sung ngha cho thnh phn trung tm ca mt ng danh t. Th d: 红裙子 = vy . 绿帽子 = nn xanh. 宽广的原野 = vng

7、 qu rng ln. 明媚的阳光= nng sng r. 2. Lm v ng 谓语: Th d: 时间紧迫。 = Thi gian gp gp. 她很漂亮。 = C ta rt p. 茉莉花很香。= Hoa li rt thm. 他很高。= Hn rt cao. 3. Lm trng ng 状语: Mt cch dng ch yu ca hnh dung t l ng trc ng t lm trng ng cho ng t. Th d: 快走。= i nhanh ln no. 你应该正确地对待批评。= Anh phi ng n i vi ph bnh. 同学们认真地听讲。= Cc bn

8、hc sinh chm ch nghe ging bi. 4. Lm b ng 补语: Hnh dung t lm b ng cho v ng ng t. Th d: 把你自己的衣服洗干净。= Anh hy git sch qun o ca anh i. 雨水打湿了她的头发。= Ma lm t tc nng. 风吹干了衣服。= Gi lm kh qun o. 5. Lm ch ng 主语: 谦虚是中国传统的美德。= Khim tn l nt p c truyn ca Trung Quc. 骄傲使人落后。= Kiu ngo khin ngi ta lc hu. 6. Lm tn ng 宾语: 女

9、孩子爱漂亮。 = Con gi thch p. 他喜欢安静。= Hn thch yn tnh. Bi 3. NG T 动词 ng t l t biu th ng tc, hnh vi, hot ng tm l, s pht trin bin ho, v.v. ng t c th phn thnh cp vt ng t 及物动词 (transitive verbs= ng t c km tn ng) v bt cp vt ng t 不及物动词(intransitive verbs= ng t khng km tn ng). Dng ph nh ca ng t c ch 不 hay 没 hay 没

10、有. *Cch dng: 1. ng t lm v ng 谓语. 我喜欢北京。= Ti thch Bc Kinh. 我站在长城上。= Ti ang ng trn Trng Thnh. 2. ng t lm ch ng 主语. ng t c th lm ch ng vi iu kin v ng l hnh dung t hoc l ng t biu th nh ch, bt u, phn on. Th d: 浪费可耻。= Lng ph th ng xu h. 比赛结束了。= Trn u xong. 3. ng t lm nh ng 定语. Khi ng t lm nh ng, pha sau n

11、 c tr t 的. Th d: 你有吃的东西吗? = Anh c g n khng? 他说的话很正确。= iu n ni rt ng. 4. ng t lm tn ng 宾语. 我喜欢学习。=Ti thch hc. 我们十点结束了讨论。= Chng ti chm dt tho lun lc 10 gi. 5. ng t lm b ng 补语. 我听得懂。= Ti nghe khng hiu. 他看不见。= N nhn khng thy. 6. ng t lm trng ng 状语. Khi ng t lm trng ng, pha sau n c tr t 地. Th d: 他父母热情地接待

12、了我。= B m anh y tip i ti nhit tnh. 学生们认真地听老师讲课。= Cc hc sinh chm ch nghe thy ging bi. *Vi vn cn ch khi dng ng t: 1. ng t Hn ng khng bin i nh ng t ting Php, c, Anh. 我是学生。= Ti l hc sinh. 她是老师。= B y l gio vin. 他们是工人。= H l cng nhn. 我正在写作业。= Ti ang lm bi tp. 我每天下午写作业。= Chiu no ti cng lm bi tp. 我写了作业。= Ti l

13、m bi tp. 2. Tr t 了 gn sau ng t din t mt ng tc hay hnh vi hon thnh. Th d: 我读了一本书。= Ti c xong mt quyn sch. 他走了。 = N i ri. 3. Tr t 着 gn sau ng t din t mt ng tc ang tin hnh hoc mt trng thi ang ko di. Th d: 我们正上着课。 = Chng ti ang hc. 门开着呢。 = Ca ang m. 4. Tr t 过 gn sau mt ng t nhn mnh mt kinh nghim qua. Th

14、 d: 我去过北京。 = Ti tng i Bc Kinh. 我曾经看过这本书。 = Ti tng c quyn sch ny. Bi 4. TR NG T 助动词 Tr ng t l t gip ng t din t nhu cu, kh nng, nguyn vng. Tr ng t cng c th b sung cho hnh dung t. Danh t khng c gn vo pha sau tr ng t. Dng ph nh ca tr ng t c ph t ph nh 不 . Tr ng t c my loi nh sau: 1. Tr ng t din t k nng/

15、nng lc: 能 , 能够 , 会. 2. Tr ng t din t kh nng: 能 , 能够 , 会 , 可以 ,可能 . 3. Tr ng t din t s cn thit v mt tnh/l: 应该 , 应当 , 该 , 要 . 4. Tr ng t din t s bt buc (tt yu): 必须 , 得/di/. 5. Tr ng t din t nguyn vng ch quan: 要 , 想 , 愿意 , 敢 , 肯. PHN II MT S CU TRC C BN CU TRC 1: 名词谓语句 (cu c v ng l danh t) * Cu trc: ch

16、 ng+v ng. Trong thnh phn ch yu ca v ng c th l: danh t, kt cu danh t, s lng t. V ng nym t thi gian, thi tit, tch qun, tui tc, s lng, gi c, c tnh, v.v. ca ch ng. Th d: 今天 十月八号星期日。Hm nay Ch Nht, ngy 8 thng 10. 现在 几点？现在 十点五分。 By gi my gi? By gi 10 gi 5 pht. 你 哪儿人？我 河内人。Anh ngi a phng no? Ti ngi H Ni. 他

17、多大？他 三十九岁。ng y bao tui ri? ng y 39 tui. 这件 多少钱？这件 八十块钱。Ci ny bao nhiu tin? Ci ny 80 ng. * M rng: a/ Ta c th chn thm trng ng 状语: 她 今年 二十三岁了。C y 23 tui ri. 今天 已经 九月二号了。Hm nay 2 thng 9 ri. b/ Ta thm 不是 to th ph nh: 我 不是 河内人。我是西贡人。Ti khng phi ngi H Ni, m l dn Saigon. 他今年二十三岁, 不是 二十九岁。Anh y nm nay 23 tui

18、, khng phi 39 tui. CU TRC 2: 形容词谓语句 (cu c v ng l hnh dung t) *Cu trc: ch ng+v ng. Trong thnh phn ch yu ca v ng l hnh dung t nhm m t c tnh, tnh cht, trng thi ca ch ng. Th d: 这个教室 大。Phng hc ny ln. 你的中文书 多。Sch Trung vn ca ti (th) nhiu. *M rng: a/ Ta thm 很 nhn mnh: 我的学校 很大。Trng ti rt ln. b/ Ta thm 不 ph

19、nh: 我的学校 不 大。Trng ti khng ln. 我的学校 不很大。Trng ti khng ln lm. c/ Ta thm 吗 cui cu to cu hi: 你的学校 大 吗？Trng anh c ln khng? d/ Ta dng hnh dung t + 不 + hnh dung t to cu hi: 你的学校 大 不大？Trng anh c ln khng? (= 你的学校 大 吗？) CU TRC 3: 动词谓语句 (cu c v ng l ng t) *Cu trc: ch ng+v ng. Trong thnh phn ch yu ca v ng l ng t

20、 nhm tng thut ng tc, hnh vi, hot ng tm l, s pht trin bin ho, v.v. ca ch ng. Th d: 老师 说。Thy gio ni. 我们 听。Chng ti nghe. 我 学习。Ti hc. *M rng: a/ V ng = ng t + tn ng trc tip: 我 看 报。Ti xem bo. 他 锻炼 身体。N rn luyn thn th. 她 学习 中文。 C y hc Trung vn. b/ V ng = ng t + tn ng gin tip (ngi) + tn ng trc tip (s vt):

21、Cc ng t thng c hai tn ng l: 教, 送, 给, 告诉, 还, 递, 通知, 问, 借. 李老师 教 我 汉语。Thy L dy ti Hn ng. 他 送 我 一本书。Anh y tng ti mt quyn sch. c/ V ng = ng t + (ch ng* + v ng*): Bn thn (ch ng* + v ng*) cng l mt cu, lm tn ng cho ng t trc n. ng t ny thng l: 说, 想, 看见, 听见, 觉得, 知道, 希望, 相信, 反对, 说明, 表示, 建议. Th d: 我 希望 他明天来。 T

22、i mong (n ngy mai n). 我看见 他来了。 Ti thy (n n). 我 要说明 这个意见不对。Ti mun ni rng ( kin ny khng ng). 他 反对 我这样做。 N phn i (ti lm th). d/ Ta thm 不 hoc 没 hoc 没有 trc ng t ph nh: * 不 ph nh hnh vi, ng tc, tnh trng. Th d: 我 现在 只 学习 汉语, 不学习 其他外语。Ti hin ch hc Hn ng thi, ch khng hc ngoi ng khc. * 没 hoc 没有 ni mt hnh vi h

23、ay ng tc cha pht sinh hay cha hon thnh. Th d: 我 没 (没有) 看见他。Ti cha gp n. e/ Ta thm 吗 vo cu pht biu loi ny to thnh cu hi; hoc dng cu trc tng ng ng t + 不 + ng t hay ng t + 没 + ng t: 李老师 教 你 汉语 吗？Thy L dy anh Hn ng ? 李老师 教不教 你 汉语？Thy L c dy anh Hn ng khng? 李老师 教没教 你 汉语？Thy L c dy anh Hn ng khng? CU TRC

24、4: 主谓谓语句 (cu c v ng l cm ch-v) *Cu trc: ch ng+v ng. Trong v ng l (ch ng*+v ng*). Th d: 他身体很好。N sc kho rt tt. 我头痛。Ti u au (= ti au u). C th phn tch cu trc ny theo: ch ng + v ng, trong ch ng l mt ng danh t cha 的 : 他的身体 很好。Sc kho n rt tt. 我的头 痛。u ti au. CU TRC 5: 是 字句 (cu c ch 是) *Cu trc: Loi cu ny phn

25、 on hay khng nh: 这是书。y l sch. 我是越南人。Ti l ngi Vit Nam. 他是我的朋友。Hn l bn ti. *M rng: a/ Ch ng + 是 + (danh t / i t nhn xng / hnh dung t) + 的 : 这本书是李老师的。Sch ny l ca thy L. 那个是我的。Ci kia l ca ti. 这本画报是新的。T bo nh ny mi. b/ Dng 不 ph nh: 他不是李老师。他是王老师。 ng y khng phi thy L, m l thy Vng. c/ Dng 吗 to cu hi: 这本书是李老

26、师吗？Sch ny c phi ca thy L khng? d/ Dng 是不是 to cu hi: 这本书是不是李老师？Sch ny c phi ca thy L khng? (= 这本书是李老师吗？) CU TRC 6: 有 字句 (cu c ch 有) Cch dng: 1* Ai c ci g ( s s hu): 我有很多中文书。Ti c rt nhiu sch Trung vn. 2* Ci g gm c bao nhiu: 一年有十二个月, 五十二个星期。一星期有七天。Mt nm c 12 thng, 52 tun l. Mt tun c by ngy. 3* Hin c (=

27、 tn ti) ai/ci g: 屋子里没有人。Khng c ai trong nh. 图书馆里有很多书, 也有很多杂志和画报。Trong th vin c rt nhiu sch, cng c rt nhiu tp ch v bo nh. 4* Dng k khai (lit k) xem c ai/ci g: 操场上有打球的, 有跑步的, 有练太极拳的。 sn vn ng c ngi nh banh, c ngi chy b, c ngi tp Thi cc quyn. 5* Dng 没有 ph nh; khng c dng 不有 : 我没有钱。 Ti khng c tin. ( cn t

28、ip ) a tuyt trng la trong gi lnhMm . mi em . v bng gi . mi emGi lc 22:10, 13/02/04-C 3 ngi cm n ch ny hu ch:witch141v (09:49, 14/02/04), tu_teo (21:34, 22/12/06), fristi88 (20:07, 07/01/07), ThanhKhongThnh vin quen thuc,VietnamThnh vin t 13:49, 08/02/04Hin c 354 c 13 ngi bnh chn (3.15)ID bi vit: 249

29、9516 -CU TRC 7: 连动句 (cu c v ng l hai ng t) Hnh thc chung: Ch ng+ ng t1 + (tn ng) + ng t2 + (tn ng). 我们用汉语谈话。Chng ti dng Hn ng ni chuyn. 我要去公园玩。Ti mun i cng vin chi. 他坐飞机去北京了。Anh y i my bay n Bc Kinh. 他握着我的手说: 很好, 很好。 Hn nm tay ti ni: Tt lm, tt lm. 我有几个问题要问你。Ti c vi vn mun hi anh. 我每天有时间锻炼身体。Mi ngy t

30、i u c thi gian rn luyn thn th. CU TRC 8: 兼语句 (cu kim ng) *Hnh thc: Ch ng1 + ng t1+ (tn ng ca ng t1 v l ch ng ng t2) + ng t2 + (tn ng ca ng t2). Th d: 他叫 我 告诉 你 这件事。N bo ti ni cho anh bit chuyn ny. (我 l tn ng ca 叫 m cng l ch ng ca 告诉; ng t 告诉 c hai tn ng: 你 l tn ng gin tip v 这件事 l tn ng trc tip.) *c

31、im: a/ ng t1 ng yu cu hay sai khin, thng l: 请, 让, 叫, 使, 派, 劝, 求, 选, 要求, 请求, v.v. 我请他明天晚上到我家。Ti mi anh y chiu mai n nh ti. b/ ph nh cho c cu, ta t 不 hay 没 trc ng t1. 他不让我在这儿等他。Hn khng cho ti ch hn y. 我们没请他来, 是他自己来的。Chng ta c mi hn n u, l hn t n y. c/ Trc ng t2 ta c th thm 别 hay 不要. 他请大家不要说话。Hn yu cu

32、mi ngi ng ni chuyn. CU TRC 9: 把字句 (cu c ch 把) *Hnh thc: ch ng + (把+ tn ng) + ng t. Ch 把 bo hiu cho bit ngay sau n l tn ng. 他们 把 病人 送到医院去了。H a ngi bnh n bnh vin ri. 我已经把课文念的很熟了。Ti hc bi rt thuc. * Trong cu sai khin, nhn mnh, ch ng b lc b: 快把门关上。 Mau mau ng ca li i. *c im: a/ Loi cu ny dng nhn mnh nh

33、hng hay s x tr ca ch ng i vi tn ng. ng t c dng y hm : khin s vt thay i trng thi, khin s vt di chuyn v tr, hoc khin s vt chu s tc ng no . 他把那把椅子搬到外边去了。N em ci gh ra bn ngoi. (ch 把 th nht l bo hiu tn ng; ch 把 th hai l lng t i vi 那把椅子: ci gh .) b/ Loi cu ny khng dng vi ng t din t s chuyn ng. Phi ni: 学生

34、进教室去了。 Hc sinh i vo lp. Khng c ni: 学生把教室进去了。 c/ Tn ng phi l mt i tng c th bit, khng phi l i tng chung chung bt k. 我应该把这篇课文翻译成英文。Ti phi dch bi hc ny ra ting Anh. 你别把衣服放在那儿。Anh ng qun o ch. d/ Dng 着 v 了 nhn mnh s x tr/nh hng. 你把雨衣带着, 看样子马上会下雨的。Anh em theo o ma i, c v nh tri sp ma ngay by gi y. 我把那本汉越词

35、典买了。Ti mua quyn t in Hn Vit ri. e/ Trc 把 ta c th t ng t nng nguyn (想, 要, 应该), ph t ph nh (别, 没, 不), t ng ch thi gian 已经, 昨天. 我应该把中文学好。Ti phi hc gii Trung vn. 他没把雨衣带来。N khng mang theo o ma. 今天我不把这个问题弄懂就不睡觉。Hm nay ti khng hiu vn ny,nn khng ng c. 我昨天把书还给图书馆了。Hm qua ti tr sch cho th vin ri. f/ Loi cu ny

36、 c dng khi ng t c cc t km theo l: 成, 为, 作, 在, 上, 到, 入, 给. 请你把这个句子翻译成中文。Xin anh dch cu ny sang Trung vn. 我把帽子放在衣架上了。Ti mng chic m trn gi o. 他把这本书送给我。Hn tng ti quyn sch ny. 他把这篇小说改成话剧了。Hn ci bin tiu thuyt ny sang kch bn. 我们把他送到医院去了。Chng ti a n n bnh vin. 她天天早上七点钟把孩子送到学校去。Mi bui sng lc 7 gi b y a con n

37、 trng. g/ Loi cu ny c dng khi ng t c hai tn ng (nht l tn ng kh di). 我不愿意把钱借给他。Ti khng mun cho hn mn tin. 她把刚才听到的好消息告诉了大家。C y bo cho mi ngi bit tin tt lnh m c y mi nghe c. h/ Sau tn ng c th dng 都 v 全 nhn mnh. 他把钱都花完了。N xi ht sch tin ri. 他把那些水果全吃了。N n ht sch my tri cy ri. i/ Loi cu ny khng c dng nu ng t biu th s phn on hay trng thi (是, 有, 像, 在.); biu th hot ng tm l hay nhn thc (知道, 同意, 觉得, 希望, 要求, 看见, 听见.); v biu th s chuyn ng (上, 下, 进, 去, 回, 过, 到, 起.). CU TRC 10: 被动句 (cu b ng) Tng qut: C hai loi cu b ng: 1* Loi cu ng b ng. (Loi cu ny trong ting Vit cng c.)